Ustalenie wynagrodzenia

Ustalenie wynagrodzenia (Lohnbestimmungen)

PRACE W GOSPODARSTWIE DOMOWYM
Do prac w gospodarstwie domowym należą prace związane ze sprzątaniem, praniem, robieniem zakupów, gotowaniem, pomocą w opiece nad dziećmi, osobami starszymi lub chorymi. Jeśli wykonują Państwo prace w prywatnym gospodarstwie domowym w wymiarze ponad 5 godzin tygodniowo, wówczas przysługuje Państwu prawo do płacy minimalnej określonej na poziomie federalnym.

Płaca minimalna brutto za godzinę wynosi, bez uwzględnienia dodatków za urlop i dni wolnych od pracy-świąt:

dla pracowników niewykwalifikowanych: 19.95 CHF
dla pracowników niewykwalifikowanych, z co najmniej 4-letnim doświadczeniem pracy w gospodarstwie domowym: 21.85 CHF
dla pracowników wykwalifikowanych, którzy po ukończeniu kursu posiadają szwajcarskie świadectwo o przydatności do wykonywania zawodu w gospodarstwie domowym: 24.05 CHF
dla pracowników wykwalifikowanych, którzy ukończyli przynajmniej 2-letnią edukację zawodową w odniesieniu do prac w gospodarstwie domowym: 21.85 CHF

Prawo zabrania stosowania płac niższych niż wyżej wymienione płace minimalne. Koszty utrzymania różnią się między regionami. Zatem jeśli w regionie, w którym Państwo pracują, koszty utrzymania są wyższe niż w innych regionach, wówczas powinni Państwo otrzymać odpowiednio wyższe wynagrodzenie.
Nie otrzymujesz minimalnego wynagrodzenia za pracę? Tutaj znajdziesz przykładowe pismo dla pracowników o dochodzenie różnicy.

PRACE ZWIĄZANE Z OPIEKĄ I PIELĘGNACJĄ
Bez odpowiedniego wykształcenia jako opiekunka/opiekun mogą Państwo zasadniczo wykonywać tylko prace związane z zajmowaniem się gospodarstwem domowym i podstawową opieką (Betreuung). Opieka podstawowa obejmuje np. towarzyszenie na spacerach, głośne czytanie, dotrzymywanie towarzystwa czy granie w gry.

Niektóre kantony zezwalają osobom przez wykształcenia w tym kierunku, wykonywanie podstawowych czynności takich jak np. bandażowanie nóg, nakładanie skarpet uciskowych, pomoc w pielęgnacji ciała, pomoc przy ubieraniu i rozbieraniu się czy pomoc przy karmieniu. Więcej informacji można uzyskać w wydziale zdrowia danego kantonu, w którym chcą Państwo wykonywać pracę. Kurs opiekuna/opiekunki (Pflegehelfende) Szwajcarskiego Czerwonego Krzyża SRK oraz Kurs opiekuna/opiekunki (Pflegehelfer) – stowarzyszenie Lernwerk daje kwalifikacje do wykonywania podstawowej opieki. Wskazane jest również zaangażowanie zatwierdzonej kantonalnie organizacji Spitex, która może ocenić obowiązki Państwu przypisane powinny być zakwalifikowane jako opieka podstawowa czy też jako opieka i pielęgnacja.

Takie czynności pielęgnacyjne jak mierzenie tętna, ciśnienia i temperatury, kontrolowanie wagi, przygotowywanie i podawanie leków czy pielęgnacja ran mogą być wykonywane tylko przez osoby odpowiednio do tego wykształcone. Wymagane jest uzyskanie odpowiedniego pozwolenia z urzędu zdrowia danego kantonu.

Jeśli w Państwa obowiązkach zaczynają przeważać prace związane z opieką i pielęgnacją, mają Państwo prawo do wynagrodzenia, które zwyczajowo przysługuje za prace związane z opieką i pielęgnacją. Wynagrodzenie takie znacznie przewyższa wynagrodzenie dla osób wykonujących tylko podstawowe zajęcia w gospodarstwie domowym.

Przykładowa kalkulacja płacy minimalnej za wykonywanie prac w gospodarstwie domowym:
(stawka godzinowa x liczba godzin pracy w tygodniu) x 52 : 12 = miesięczna płaca

Przykładowa kalkulacja – pracownik niewykwalifikowany, 42 godziny pracy w tygodniu:
(19.95 x 42) x 52 : 12 = CHF 3630.90 na miesiąc

Jeśli urlop nie został wykorzystany, do płacy brutto musi zostać dodane 8,33 % jeśli pracownikowi przysługują 4 tygodnie urlopu, a 10,64% w przypadku gdy przysługuje 5 tygodni urlopu. Dni wolne od pracy i święta są kantonalnie uregulowane (zob. Dni wolne od pracy-święta). Jeśli nie zostaną one wykorzystane lub pracownik nie otrzymał za nie wypłaty muszą zostać dodatkowo zrekompensowane. Za przepracowanie 9 dni świątecznych w ciągu roku dodatek do płacy brutto wynosi 3,59%.

Przykład dodatek za urlop (4 tygodnie) wraz z dodatkiem za przepracowane święta (9 dni): CHF 3630.90 płacy miesięcznej + 3,59% dodatku za przepracowane święta +8,33% dodatku za urlop = CHF 4063.65 na miesiąc

Informacje na temat ilości dni wolnych od pracy-świąt można uzyskać u administracji danego kantonu, w którym Państwo pracują (zob. Dni wolne od pracy-święta).

Uwaga! Również pozostawanie w gotowości do pracy bądź w dostępności pod telefonem, mimo, iż Państwo aktywnie nie pracują, liczone jest jako czas pracy i mają Państwo prawo do otrzymania za ten czas wynagrodzenia (zob. Czas pracy i czas wolny od pracy (Arbeitszeit und Freizeit)). Wynagrodzenie to może być jednak wyliczone według niższej stawki godzinowej. Kantonalne normalne układ zbiorowe zawierają dlatego różne zalecenia w tej kwestii (zob. poniżej). Kantony mają prawo dokonywać kontroli w celu sprawdzenia, czy powyższe zalecenia są stosowane przy obliczaniu wynagrodzenia.

Aargau

Wynagrodzenie za czas bycia w gotowości do pracy
Normalny układ zbiorowy pracy osób wykonujących prace domowe w kantonie Aargau przewiduje następujące stawki wynagrodzenia za gotowość do pracy:

25% stawki godzinowej, ale minimum Fr. 5.- za godzinę, jeśli Państwo wyjątkowo lub w ogóle nie byli zaangażowani w opiekę (np.: do 3 razy w nocy w ciągu tygodnia (średnio na miesiąc lub na okres wynagrodzenia)),
35% stawki godzinowej, ale minimum Fr. 7.- za godzinę jeśli Państwo musieli być regularnie zaangażowanymi w opiekę (np.: jeden raz w nocy (średnio na miesiąc lub okres wynagrodzenia)),
50% stawki godzinowej, ale minimum Fr. 10.- za godzinę jeśli Państwo musieli być często zaangażowanymi w opiekę (np.: 2-3 razy w nocy (średnio na miesiąc lub okres wynagrodzenia)).

Powyższe stawki obowiązują za czas gotowości do pracy zarówno w ciągu dnia jak i w nocy. O wyborze stawki decyduje liczba faktycznie wykonanych przez Państwa w tym czasie zadań (zob. dokumentacja czasu pracy w Czas pracy i czas wolny od pracy (Arbeitszeit und Freizeit)). Jeśli wykonują Państwo w tym czasie jednak aktywną pracę (np. pomagają przy wstawaniu, w podejściu do łóżka oraz w korzystaniu z toalety) to za ten czas mają Państwo prawo do pełnego wynagrodzenia wraz z odpowiednimi dodatkami do wynagrodzenia.

Dodatki do wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych
Zgodnie z normalnym układem zbiorowym pracy osób wykonujących prace domowe w kantonie Aargau za aktywną pracę w godzinach nocnych należy się dodatek w wysokości 25%.

Wykonywanie czynności opiekuńczych i pielęgnacyjnych (Pflegetätigkeiten)
Przepisy dotyczące samodzielnego wykonywania zawodu opiekuna (Pflegefachperson) znajdą Państwo na stronie Wydziału Zdrowia i Spraw Socjalnych (Departement Gesundheit und Soziales) kantonu Aargau.

Koszty podróży
Jeśli Państwo po razy pierwszy podróżują z miejsca zamieszkania do miejsca pracy to koszty tej podróży pokrywa pracodawca po obopólnym uzgodnieniu sposobu podróży (środek transportu, 1 lub 2 klasa itp.). Te koszty nie mogą być potrącane z wynagrodzenia.

Appenzell Ausserrhoden

Basel-Stadt

Zgodnie normalnym układem zbiorowym pracy (NAV) osób wykonujących prace domowe w trybie 24-ro godzinnym w Kantonie Basel-Stadt sposób obliczania wynagrodzenia brutto musi być sprawdzany przynajmniej raz do roku. W trakcie sprawdzania, należy brać pod uwagę wykonywane zadania, ilość lat pracy oraz inflację.

Wynagrodzenie za czas bycia w gotowości do pracy
Normalny układ zbiorowy pracy (NAV) osób wykonujących prace domowe w trybie 24-ro godzinnym w Kantonie Basel-Stadt przewiduje wynagrodzenie w formie miesięcznych stawek ryczałtowych, zależnych od kwalifikacji, za czas bycia w gotowości do pracy zarówno w dzień jak i w godzinach nocnych.
Jako pracownikowi niewykwalifikowanemu przysługuje Państwu:

Fr. 1‘300.-, jeśli nie musieli być Państwo zaangażowanymi w opiekę, byli zaangażowani w ciągu dnia lub nieregularnie wykonywali jakieś zadania w godzinach nocnych (do średnio 3 razy w tygodniu),
Fr. 1‘800.-, jeśli regularnie musieli być Państwo zaangażowanymi w opiekę w godzinach nocnych (średnio 1 raz w ciągu nocy),
Fr. 3‘050.-, jeśli często musieli być Państwo zaangażowanymi w opiekę w godzinach nocnych (średnio więcej niż dwa razy w ciągu nocy).

Jako pracownikowi niewykwalifikowanemu z minimum 4-letnim doświadczeniem lub lub pracownikowi wykwalifikowanemu z federalnym uznaniem zawodowym (EBA) (eidgenössisches Berufsattest (EBA)) przysługuje Państwu:

Fr. 1400.-, jeśli nie musieli być Państwo zaangażowanymi w opiekę, byli zaangażowani w ciągu dnia lub nieregularnie wykonywali jakieś zadania w godzinach nocnych (do średnio 3 razy w tygodniu),
Fr. 2‘000.-, jeśli regularnie musieli być Państwo zaangażowanymi w opiekę w godzinach nocnych (średnio 1 raz w ciągu nocy),
Fr. 3‘350.-, jeśli często musieli być Państwo zaangażowanymi w opiekę w godzinach nocnych (średnio więcej niż dwa razy w ciągu nocy).

Jako pracownikowi wykwalifikowanemu z federalnym dyplomem zawodowym (EFZ) (eidgenössisches Fähigkeitszeugnis (EFZ)) przysługuje Państwu:

Fr. 1‘550.-, jeśli nie musieli być Państwo zaangażowanymi w opiekę, byli zaangażowani w ciągu dnia lub nieregularnie wykonywali jakieś zadania w godzinach nocnych (do średnio 3 razy w tygodniu),
Fr. 2‘200.-, jeśli regularnie musieli być Państwo zaangażowanymi w opiekę w godzinach nocnych (średnio 1 raz w ciągu nocy),
Fr. 3‘700.-, jeśli często musieli być Państwo zaangażowanymi w opiekę w godzinach nocnych (średnio więcej niż dwa razy w ciągu nocy).

Wysokość stawek ryczałtowych powinna zostać ustalona na początku podjęcia stosunku pracy z Państwa pracodawcą. Jeśli jednak ilość razy, kiedy efektywnie musieli się Państwo angażować w opiekę różni się (przez dłużej niż miesiąc) od ilości pierwotnie ustalonych, wysokość stawek ryczałtowych musi zostać dopasowana. Stawka ryczałtowa pokrywa całość czasu, kiedy Państwo pozostają w gotowości do pracy łącznie z dodatkowymi drobnymi czynnościami nie wynoszącymi więcej niż 15 minut. Jeśli czynności dodatkowe, które Państwo wykonują w tym czasie zajmują Państwu więcej niż 15 minut to ten czas pracy musi zostać zaliczony jako nadgodziny.

Dodatki do wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych
Za pracę w godzinach nocnych uznaje się pracę w godz. pomiędzy 23:00 a 06:00. Dodatek w wys. minimum 25% za czas wykonywania pracy w godzinach nocnych należy się Państwu, jeśli te godziny pracy nie są pokryte przez miesięczną stawkę ryczałtową (zob. powyżej).

Dodatki do wynagrodzenia za pracę w niedziele i w dni wolne od pracy-święta
Dodatek w wys. minimum 50% za aktywny czas wykonywania pracy w niedziele i ustawowo ustanowione dni wolne od pracy-święta.

Wykonywanie czynności opiekuńczych i pielęgnacyjnych (Pflegetätigkeiten)
Przepisy dotyczące samodzielnego wykonywania zawodu opiekuna (Pflegefachperson) znajdą Państwo na stronie Departamentu Zdrowia Służb Medycznych (Gesundheitsdepartement Medizinische Dienste) kantonu Basel-Stadt.

Wydatki dodatkowe
Czy ponoszą Państwo koszty podróży lub transportu bądź inne dodatkowe koszty w imieniu Państwa pracodawcy? Jeśli tak, to w takim przypadku pracodawca musi pokryć te wydatki.

Bern

Wynagrodzenie za czas bycia w gotowości do pracy
Normalny układ zbiorowy pracy (NAV) osób sprawujących 24-ro godzinną opiekę w Kantonie Berno przewiduje następujące stawki wynagrodzenia za gotowość do pracy:

10% stawki godzinowej, jeśli Państwo wyjątkowo lub w ogóle nie byli zaangażowani w opiekę (np.: średnio 0.5 razy w ciągu nocy),
15% stawki godzinowej, jeśli regularnie musieli być Państwo zaangażowani w opiekę (np. średnio do 1 razu w ciągu nocy),
20% stawki godzinowej, jeśli często musieli być Państwo zaangażowanymi w opiekę (np. średnio więcej niż 1 razu w ciągu nocy).

Dodatki do wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych
Zgodnie z normalnym układem zbiorowym pracy (NAV) osób sprawujących 24-ro godzinną opiekę w Kantonie Berno za aktywną pracę w godzinach nocnych należy się dodatek w wysokości 25%.

Wykonywanie czynności opiekuńczych i pielęgnacyjnych (Pflegetätigkeiten)
Przepisy dotyczące samodzielnego wykonywania zawodu opiekuna (Pflegefachperson) znajdą Państwo w Wydziale Zdrowia, Spraw Socjalnych i Integracji kantonu Berno (Gesundheits-, Sozial- und Integrationsdirektion).

Luzern

Wynagrodzenie za czas bycia w gotowości do pracy
Normalny układ zbiorowy pracy osób wykonujących prace domowe w Kantonie Luzern (NAV HW LU) przewiduje następujące stawki wynagrodzenia za gotowość do pracy:

25% stawki godzinowej, ale minimum Fr. 5.- za godzinę, jeśli Państwo wyjątkowo lub w ogóle nie byli zaangażowani w opiekę (średnio maksymalnie 0.5 razy w ciągu nocy),
35% stawki godzinowej, ale minimum Fr. 7.- za godzinę jeśli Państwo musieli być regularnie zaangażowanymi w opiekę (średnio maksymalnie jeden raz w nocy),
50% stawki godzinowej, ale minimum Fr. 10.- za godzinę jeśli Państwo musieli być często zaangażowanymi w opiekę (średnio więcej niż jeden raz w nocy). W przypadku jeśli Państwa pomoc jest często potrzebna, nie może być Pani/Pan jedyną osobą do opieki.

Powyższe stawki obowiązują za czas gotowości do pracy zarówno w ciągu dnia jak i w nocy. O wyborze stawki decyduje liczba faktycznie wykonanych zadań przez Państwa w tym czasie (zob. dokumentacja czasu pracy w Czas pracy i czas wolny od pracy (Arbeitszeit und Freizeit)). Jeśli wykonują Państwo w tym czasie jednak aktywną pracę (np. pomagają przy wstawaniu, w podejściu do łóżka oraz w korzystaniu z toalety) to za ten czas mają Państwo prawo do pełnego wynagrodzenia aktywnego czasu pracy wraz z odpowiednimi dodatkami do wynagrodzenia.

Dodatki do wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych, w niedziele i w dni wolne od pracy-święta
Zgodnie z normalnym układem zbiorowym pracy osób wykonujących prace domowe w Kantonie Luzern (NAV HW LU) za aktywną pracę w godzinach nocnych należy się dodatek w wysokości 25%. Dodatek w wys. 50% za aktywny czas wykonywania pracy w niedziele i ustawowo ustanowione dni wolne od pracy-święta.

Wykonywanie czynności opiekuńczych i pielęgnacyjnych (Pflegetätigkeiten)
Przepisy dotyczące samodzielnego wykonywania zawodu opiekuna (Pflegefachperson) znajdą Państwo na stronie Departamentu Zdrowia i Sportu (Dienststelle Gesundheit und Sport) Kantonu Luzern.

Solothurn

Wynagrodzenie za czas bycia w gotowości do pracy
Normalny układ zbiorowy pracy (NAV) osób wykonujących prace domowe w Kantonie Solothurn przewiduje następujące stawki wynagrodzenia za gotowość do pracy:

25% stawki godzinowej, ale minimum Fr. 5.- za godzinę, jeśli Państwo średnio w tygodniu maksymalnie do 3 razy w ciągu nocy musieli być zaangażowanymi w opiekę,
35% stawki godzinowej, ale minimum Fr. 7.- za godzinę, jeśli Państwo średnio w tygodniu więcej niż 3 razy musieli być zaangażowanymi w opiekę ale maksymalnie średnio raz w godzinach nocnych.
50% stawki godzinowej, ale minimum Fr. 10.- za godzinę, jeśli Państwo średnio więcej niż jeden raz w nocy musieli być zaangażowaniu w opiekę.

Dodatki do wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych
Zgodnie z normalnym układem zbiorowym pracy (NAV) osób wykonujących prace domowe w Kantonie Solothurn za aktywną pracę w godzinach nocnych należy się dodatek w wysokości 25%.

Wykonywanie czynności opiekuńczych i pielęgnacyjnych (Pflegetätigkeiten)
Przepisy dotyczące samodzielnego wykonywania zawodu opiekuna (Pflegefachperson) znajdą Państwo na stronie Urzędu ds. Zdrowia (Gesundheitsamt) kantonu Solothurn.

St.Gallen

Zgodnie zm normalnym układem zbiorowym pracy (NAV) osób wykonujących prace domowe w kantonie St. Gallen muszą Państwo otrzymać, przynajmniej raz w miesiącu, szczegółowy opis otrzymanego wynagrodzenia. Musi on zawierać wyliczenia dotyczące wynagrodzenia urlopowego, czasu pracy w godzinach dziennych i nocnych oraz czasu bycia w gotowości do pracy. Państwa wynagrodzenie musi uwzględniać wykonywane przez Państwa zadania, kwalifikacje oraz umiejętności, i jednocześnie musi być co roku dostosowywane do wykonywanych obowiązków, ilości lat pracy oraz inflacji.

Wynagrodzenie za czas bycia w gotowości do pracy
Normalny układ zbiorowy pracy (NAV) osób wykonujących prace domowe w kantonie St. Gallen przewiduje wynagrodzenie za czas bycia w gotowości do pracy w wysokości przynajmniej 25%.

Dodatki do wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych
Za aktywną pracę w godzinach nocnych należy się dodatek w wysokości 25%.

Bonus lojalnościowy
Po pięciu latach pracy mają Państwo prawo do premii lojalnościowej w wysokości jednej trzeciej miesięcznego wynagrodzenia.

Koszty podróży
Państwa podróże z miejsca zamieszkania do miejsca pracy i z powrotem pokrywa pracodawca. Koszty te nie mogą być potrącane z wynagrodzenia.

Zürich

Wynagrodzenie za czas bycia w gotowości do pracy
Normalny układ zbiorowy pracy (NAV) osób wykonujących prace domowe w kantonie Zurych przewiduje następujące stawki wynagrodzenia za gotowość do pracy (zarówno w ciągu dnia jak i w godzinach nocnych):

35% stawki godzinowej, ale minimum Fr. 7.- za godzinę.

Jeśli wykonują Państwo w tym czasie jednak aktywną pracę (np. pomagają przy wstawaniu, w podejściu do łóżka oraz w korzystaniu z toalety) to za ten czas mają Państwo prawo do pełnego wynagrodzenia aktywnego czasu pracy wraz z odpowiednimi dodatkami do wynagrodzenia (zob. dokumentacja czasu pracy w Czas pracy i czas wolny od pracy (Arbeitszeit und Freizeit)).

Dodatki do wynagrodzenia za pracę w godzinach nocnych
Za aktywną pracę w godzinach przypadających na czas nocnego odpoczynku (zob. Czas pracy i czas wolny od pracy (Arbeitszeit und Freizeit)) według normalnego układu zbiorowego pracy (NAV) osób wykonujących prace domowe w kantonie Zurych należy się dodatek w wysokości 25%.

Wykonywanie czynności opiekuńczych i pielęgnacyjnych (Pflegetätigkeiten)
Przepisy dotyczące samodzielnego wykonywania zawodu opiekuna (Pflegefachperson) znajdą Państwo na stronie Urzędu Zdrowia Kantonu Zürich (Gesundheitsdirektion des Kantons).

Koszty podróży
Państwa pracodawca wymaga, aby Państwo przedstawili się osobiście przed podpisaniem umowy. W takim przypadku pracodawca jest zobowiązany pokryć koszty podróży, chyba że wcześniej uzgodniono inaczej.